Όπως είδαμε σε προηγούμενο σημείωμα, η τερηδόνα είναι μια χρόνια νόσος, η συχνότερη χρόνια νόσος που εμφανίζεται στον άνθρωπο, που οφείλεται στα μικρόβια που φυσιολογικά υπάρχουν στο στόμα και στα οξέα που αυτά παράγουν όταν καταναλώσουμε τροφές που περιέχουν ζάχαρη ή και άλλα τερηδονογόνα συστατικά (http://blog.smile-clinic.gr/?p=1095). Πολλοί πιστεύουν ότι η μοναδική θεραπεία της τερηδόνας είναι η αφαίρεσή της με τρόχισμα και η αποκατάσταση του ελλείμματος με την έμφραξή του (σφράγισμα – φωτό 1). Η αλήθεια όμως είναι ότι η φύση έχει δώσει στα δόντια μας μηχανισμούς θεραπείας της τερηδόνας! Η απασβεστίωση λοιπόν των οδοντικών ιστών μπορεί να αναστραφεί και τα δόντια μας να επανασβεστιωθούν, πριν να δημιουργηθεί η τερηδονική κοιλότητα, που πράγματι αποτελεί μια μη αναστρέψιμη βλάβη. Το μόνο που χρειάζεται είναι λίγη βοήθεια από εμάς!

Φωτό 1. Προχωρημένη τερηδονική κοιλότητα που αντιμετωπίζεται μόνο με τον τροχό.

Για την αναστροφή της τερηδόνας χρειάζονται τα ίδια μέσα που χρειάζονται για την πρόληψή της, τα οποία πρέπει να εφαρμοστούν λίγο πιο εντατικά. Οι παράγοντες που γέρνουν τη ζυγαριά προς το χάλασμα των δοντιών πρέπει να μειωθούν, και οι παράγοντες που την γέρνουν προς την υγεία, πρέπει να αυξηθούν. Επειδή τα μικρόβια στο στόμα μας είναι αδύνατον να απομακρυνθούν τελείως, όπως είναι αδύνατον να απομακρυνθούν τελείως οι τερηδονογόνες τροφές, απλά γιατί υπάρχουν κρυμμένες σε πάρα πολλές από τις σύγχρονες τροφές, εμείς πρέπει να υιοθετήσουμε μια συμπεριφορά προς τα δόντια μας που να προάγει την υγεία τους. Επίσης, ένα ισχυρότατο όπλο που διαθέτουμε είναι το φθόριο, ουσία εξαιρετικά προστατευτική για τα δόντια μας.

Για την αναστροφή λοιπόν της τερηδόνας πρέπει να κάνουμε τα παρακάτω απλά πράγματα:

• Βουρτσίζουμε τα δόντια μας 2-3 φορές την ημέρα με οδοντόπαστα που περιέχει φθόριο. Ανάλογα με την κατάσταση που υπάρχει στο στόμα μας, ο οδοντίατρός μπορεί να μας προτείνει κάποια οδοντόκρεμα υψηλής περιεκτικότητας σε φθόριο, ή και κάποιο φθοριούχο στοματικό διάλυμα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το φθόριο πρέπει να χρησιμοποιείται με μέτρο, γιατί η υπερβολική λήψη του μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα. Αυτό εξαρτάται και από την περιοχή που ζούμε γιατί το νερό που πίνουμε μπορεί να περιέχει φθόριο, από ελάχιστο ως υπερβολικό. Το βούρτσισμα πρέπει να διαρκεί 2-3 λεπτά.
• Καθαρίζουμε τις περιοχές ανάμεσα στο δόντια μας μια φορά την ημέρα (κατά προτίμηση το βράδυ) με οδοντικό νήμα. Είναι πιθανό να χρειαστούμε και μεσοδόντια βουρτσάκια για να καθαρίζουμε τις περιοχές μεταξύ των δοντιών, ιδίως αν έχουμε περιοδοντίτιδα και έχουν δημιουργηθεί κενά ανάμεσα στα δόντια μας, εκεί που παλιά υπήρχαν περισσότερα ούλα.
• Ελέγχουμε τη διατροφή μας. Οτιδήποτε σακχαρούχο, ακόμη και αν έχει “κρυμμένη” ζάχαρη, πρέπει να καταναλώνεται στο σπίτι και αμέσως μετά να βουρτσίζουμε τα δόντια μας. Ο κανόνας είναι ότι ποτέ δεν καταναλώνουμε κάτι ζαχαρούχο στα μεσογεύματα ή σε σνακ που καταναλώνουμε έξω από το σπίτι. Τα γεύματά μας πρέπει να είναι ισορροπημένα και να αποφεύγουμε τα διατροφικά σκουπίδια (junk food). Οι χυμοί πρέπει να είναι χωρίς ζάχαρη και τα αναψυκτικά να αποφεύγονται, κατά προτίμηση τελείως. Εάν καταναλώνονται, να είναι τύπου light, που δεν περιέχουν ζάχαρη.
• Μασάμε τσίχλα που περιέχει ξυλιτόλη, χωρίς υπερβολές. Εξαιρετική επιλογή επίσης είναι και η Ελληνική μαστίχα Χίου αλλά πρέπει να διαλέξετε κάποια που δεν περιέχει ζάχαρη.
• Δεν βουρτσίζουμε τα δόντια μας για τουλάχιστον 30 λεπτά μετά την κατανάλωση όξινων τροφών και ποτών. Μια στυμμένη πορτοκαλάδα είναι εξαιρετική για την υγεία μας και δεν κάνει κακό στα δόντια, αλλά η οξύτητά της τα καθιστά ευαίσθητα στην αποτριβή κατά το βούρτσισμα.
• Συζητούμε με τον οδοντίατρό μας για την τοποθέτηση προληπτικών σφραγισμάτων, τα οποία καλύπτουν τις οπές και σχισμές των δοντιών μας, όπου συσσωρεύονται μικρόβια και τα δόντια χαλούν συχνότερα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στα παιδιά.
• Επισκεπτόμαστε τακτικά τον οδοντίατρο (συνήθως κάθε εξάμηνο) για καθαρισμό και προληπτικό έλεγχο. Επίσης, προτείνεται η λήψη δύο μικρών ακτινογραφιών (bitewings – οπισθομυλικής σύγκλεισης) σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε 1 ή 2 χρόνια, ανάλογα με την ευαισθησία του ατόμου στην τερηδόνα). Θυμηθείτε ότι για να αναστραφεί η τερηδόνα, πρέπει να την ανακαλύψουμε σε αρχικό στάδιο, πριν δημιουργηθεί κοιλότητα και πριν ξεκινήσει πόνος. Σημάδια τερηδόνας μπορεί να είναι η ευαισθησία σε κρύα ή γλυκά ή κάποιες λευκές κηλίδες στην οδοντική επιφάνεια.
• Όλες οι οδοντιατρικές εργασίες που υπάρχουν στο στόμα μας αποτελούν σημεία κατακράτησης μικροβίων και πρέπει να είναι πάντα καλά γυαλισμένες και χωρίς κενά μεταξύ αυτών και των δοντιών. Η ποιότητα και η κατάσταση των διαφόρων εργασιών δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τον χρόνο που έχει περάσει από την κατασκευή τους αλλά είναι πολυπαραγοντική.

Κρατείστε στο μυαλό σας ότι η υγεία μας είναι ένα υπέρτατο αγαθό. Αυτό πολλές φορές το ξεχνάμε, μέχρι να έχουμε συμπτώματα και τότε, ίσως να είναι αργά. Τα γερά δόντια, πέρα από απαραίτητα στοιχεία ευζωίας είναι και ο καθρέπτης της κατάστασης του οργανισμού μας!